اکثر بیماری‌های کلیوی به نفرون‌ها حمله می‌کنند. این آسیب گاهی باعث می‌شود که کلیه‌ها دیگر نتوانند مواد زائد را از بدن خارج کنند.
از علل بروز بیماری‌های کلیه می‌توان به مشکلات ژنتیکی، صدمه دیدن یا مصرف دارو اشاره کرد.
ابتلا به دیابت، فشار خون بالا یا ابتلا یکی از خویشاوندان نزدیک به بیماری کلیوی احتمال بروز ناراحتی کلیه را افزایش می‌دهد.
بیماری مزمن کلیه و نارسایی کلیه به آهستگی و ظرف چندین سال به نفرون‌ها آسیب می‌زند.
دیگر ناراحتی‌های کلیه عبارت‌اند از:
درد کلیه ناشی از عفونت یا آسیب دیدگی کلیه ها می باشد. اگر در قسمت کمر یا پهلو های تان درد دارید، ممکن است فکر کنید که مربوط به کلیه ها می باشد.
اما در اغلب مواقع این درد مربوط به کلیه ها نیست. بسیاری از افراد تعجب می کنند وقتی متوجه می شوند که کلیه ها تقریبا بالای کمر، درست زیر دنده های پایینی (فضای خلفی) قرار دارند.
از کجا باید بدانیم علت درد کلیه چیست و احساس درد ، واقعا درد کلیه است؟
هیچ راه مطمئنی وجود ندارد، اما با وجود علائم و نشانه های دیگر و با توجه به نتایج آزمایشات احتمال ارتباط آن با کلیه ها افزایش می یابد.
محل قرارگرفتن کلیه در بدن انسان
کلیه چیست و چه وظیفه ای دارد؟
هر انسان دارای دو کلیه است که بزرگی هر یک به اندازه یک مشت است و هر کدام در یک طرف ستون فقرات در پایین‌ترین سطح قفسه سینه قرار دارد.
هر کلیه حدود یک میلیون واحد عملکردی به نام نفرون دارد.
نفرون از واحد تصفیه کننده‌ی مویرگی به نام گلومرول تشکیل می‌شود که به توبول (لوله) متصل می‌شود.
خون پس از ورود به گلومرول تصفیه می‌شود و مایع باقیمانده از توبول عبور می‌کند. در توبول آب و مواد شیمیایی بر حسب نیاز بدن به این مایع تصفیه شده اضافه یا از آن گرفته می‌شود و در نهایت فراورده‌ای به نام ادرار به دست می‌آید که باید از بدن دفع شود.
عملکرد اصلی کلیه دفع مواد زائد و مایعات اضافی از بدن است که از راه ادرار از بدن خارج می‌شوند.
تولید ادرار مراحل بسیار پیچیده‌ی دفع و بازجذب دارد.
این فرایند برای حفظ تعادل پایدار بین مواد شیمیایی بدن ضروری است.
تنظیم حیاتی پتاسیم، مواد اسیدی و نمک بدن بر عهده کلیه‌ها است. کلیه‌ها همچنین هورمون‌ها و ویتامین‌هایی را تولید می‌کنند که بر عملکرد دیگر اندام‌ها اثر می‌گذارد.
برای مثال یکی از هورمون‌های تولید شده توسط کلیه‌ها تولید گلبول قرمز را تحریک می‌کند. به علاوه کلیه هورمون‌های دیگری ترشح می‌کند که یکی از آن‌ها فشار خون را تنظیم می‌کند و بقیه نیز متابولیسم کلسیم را کنترل می‌کنند.
بیماری کلیه چیست؟
بیماری‌های کلیوی به اختلال‌هایی گفته می‌شود که به کلیه‌ها آسیب می‌زند، همانطور که گفته شد کلیه‌ها که هورمون‌های معینی را تولید می‌کنند و میزان مواد شیمیایی را در خون تنظیم می‌کنند.
انواع بیماری کلیه
ناراحتی کلیه معمولاً هر دو کلیه را درگیر می‌کند. اگر بیماری توانایی کلیه را در دفع و تنظیم آب و مواد شیمیایی مختل کند، مایع اضافی و مواد زائد در بدن جمع می‌شود و علایم و ورم شدید اورمی (نارسایی کلیه) بروز می‌یابد.
بیماری کلیه انواع و علل متفاوتی دارد که می‌توان آن‌ها را به سه دسته ارثی، مادرزادی یا اکتسابی تقسیم کرد.
اختلال‌های ارثی
امکان انتقال اختلال‌های ارثی به هر دو جنس مونث و مذکر وجود دارد. این نوع بیماری کلیوی معمولاً با علائمی بالینی از دوره نوجوانی تا بزرگسالی همراه است. شایع‌ترین نوع بیماری کلیوی ارثی بیماری کلیه پلی کیستیک است. سندرم آلپورت، نفریت (التهاب کلیه) ارثی، هیپراگزالوری اولیه و سیستینوری نیز جزء اختلال‌های ارثی کلیوی به شمار می‌آیند.
بیماری مادرزادی
بیماری مادرزادی کلیه معمولاً ناهنجاری و بدشکلی مجاری تناسلی ـ ادراری را شامل می‌شود و به نوعی انسداد منجر می‌شود که به نوبه خود عفونت و یا تخریب بافت کلیه را در پی دارد. از بین رفتن بافت کلیه پیشرفت می‌کند و در نهایت به نارسایی مزمن کلیه منجر می‌شود.
بیماری کلیوی اکتسابی
بیماری‌های اکتسابی بسیارند و دانش واژه عام نفریت یا التهاب کلیه برای آن‌ها به کار برده می‌شود. شایع‌ترین نوع نفریت گلومرول نفریت است که علل متعددی دارد.
علائم بیماری‌های کلیه
اگر چه بسیاری از بیماری‌های کلیوی تا مراحل پیشرفته نشانه و علامتی ندارند، حداقل شش نشانه هشدار وجود دارد که بیانگر ابتلا به ناراحتی کلیوی است:
- سوزش ادرار یا مثانه دردناک
- تکرر ادرار
- ادرار خونی
- پف کردن دور چشم، ورم کردن دست و پا
- درد در ناحیه‌های کوچکی از پشت بدن دقیقاً زیر دنده‌ها
- بالا بودن فشار خون
تشخیص بیماری کلیوی
پزشک سابقه پزشکی بیمار را به طور کامل بررسی می‌کند و معاینه دقیقی انجام می‌دهد. همچنین پزشک دستور آزمایش خون و ادرار را برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر درباره عملکرد کلیه می‌دهد.
بعضی بیماری‌های کلیوی را می‌توان با موفقیت درمان کرد، اما شماری دیگر پیشرفت می‌کنند و به از کار افتادگی کلیه منجر می‌شوند که درمان آن نیاز به دیالیز و یا پیوند کلیه دارد. برای مثال عفونت کلیه و سنگ کلیه غالباً با موفقیت درمان می‌شود. التهاب مزمن گلومرول (گلومرولونفریت) شایع‌ترین بیماری کلیوی است که به آهستگی پیشرفت می‌کند و تبدیل به نارسایی کلیه می‌شود. پزشک داروهای خاصی را تجویز می‌کند یا رژیم غذایی مخصوصی را توصیه می‌کند.
