باد فتق اینگواینال در مردان و هرنی کودکان چیست؟ + راه‌های درمان

هرنی اینگوینال (باد فتق):

فتق اینگوینال زمانی رخ می دهد که بافتی مانند قسمتی از روده از نقطه ضعف عضلات شکم بیرون زده است. برآمدگی ناشی از آن می تواند دردناک باشد . به ویژه هنگام سرفه ، خم شدن یا بلند کردن یک جسم سنگین. با این حال ، بسیاری از فتق ها درد ایجاد نمی کنند.

فتق اینگوینال لزوماً خطرناک نیست. ولی  به علت احتمال گیر افتادن روده در داخل ساک هرنی ، می تواند منجر به عوارض تهدید کننده زندگی ( انسداد با گانگرن روده ) شود. یادتان باشد که فتق ، به خودی خود بهبود نمی یابد و اورولوژیست  یا جراح شما جراحی را برای درمان  فتق اینگوینال که دردناک یا بزرگ باشد ، توصیه می کند. ترمیم فتق اینگوینال با جراحی ( باز یا لاپاراسکوپی ) مقدور هست و معمولا جراحی به صورت سرپایی و بدون بستری بوده و همان روز بیمار مرخص می شود .

علائم

علائم و نشانه های فتق اینگوینال عبارتند از:

۱-برآمدگی در ناحیه دو طرف کشاله ران ، که در حالت ایستاده  آشکارتر می شود ، به ویژه هنگام سرفه یا فشار شکم بالا .

۲-احساس سوزش یا درد روی  برآمدگی

۳-درد یا ناراحتی در کشاله ران ، به ویژه هنگام خم شدن ، سرفه یا بلند کردن اجسام  سنگینی

۴-ضعف یا احساس فشار در کشاله ران

۵-گاهی اوقات هنگامی که روده بیرون زده به داخل کیسه بیضه وارد شود ، درد و تورم در اطراف بیضه ها ایجاد می شود

 

علائم و نشانه ها در کودکان

فتق اینگوینال در نوزادان و کودکان ناشی از ضعف دیواره شکم است که در هنگام تولد وجود دارد. گاهی اوقات فتق تنها زمانی قابل مشاهده است که نوزاد شما در حین دفع مدفوع یا ادرار ، گریه و یا سرفه  ،  زور می زند.کودک شما  ممکن است بی قراری کند  و خوب شیر نخورد .

 

در کودک بزرگتر ، فتق بیشتر هنگام سرفه ، فشار در حین اجابت مزاج یا ایستادن طولانی مدت آشکارتر می شود.

«هرنی در کودکان در هر سنی باید هر چه زودتر ترمیم شود »

 

علائم خطر که باید هر چه زودتر به جراح یا اورولوژیست  مراجعه کنید؛

اگر نمی توانید فتق را به داخل جا دهید ، محتویات فتق ممکن است در دیواره شکم محبوس (احتقان) شوند. فتق احتقانی می تواند استرانگوله( گیر کرده) شده ، که جریان خون بافت محتقن  شده را قطع می کند. که در صورت عدم درمان می تواند باعث آسیب خونرسانی به روده ها و گانگرن آنها  شده و تهدید کننده زندگی می باشد.

علائم و نشانه های فتق محتنق عبارتند از:

۱-تهوع ، استفرا

۲-تب

۳-درد ناگهانی که به سرعت تشدید می شود

۴-برجستگی فتق که قرمز ، بنفش یا تیره می شود

۵-مشکل در حرکت روده یا عدم دفع مدفوع و حتی گاز روده

اگر برآمدگی فتق قرمز ، بنفش یا تیره شد یا در صورت مشاهده علائم یا نشانه های دیگر فتق محتقن ، فوراً به اورژانس مراجعه  کنید.

در صورت وجود برآمدگی دردناک و یا برجستگی بزرگ  در کشاله ران ، به پزشک خود مراجعه کنید. برآمدگی هنگام ایستادن بیشتر به دیده می شود  و معمولاً اگر دست خود را مستقیماً روی ناحیه بگذارید ، می توانید آن را احساس کنید.

علل ایجاد هرنی

برخی از فتق های اینگوینال علت مشخصی ندارند. موارد دیگر ممکن است در نتیجه موارد زیر رخ دهد:

۱-افزایش فشار داخل شکم

۲- ضعف در دیواره شکم

۳-فشار در هنگام دفع مدفوع یا  ادرار ( مثل بزرگی پروستات که حین ادرار کردن زور بزنید ،  و یا یبوست طولانی)

۴-فعالیت شدید

۵-بارداری

۶-سرفه یا عطسه طولانی و  مزمن

در سنین نوزادی و کودکی ،  ضعف دیواره شکم که  خوب بسته نشده باشد (مثل نوزادان نارس) منجر به فتق اینگوینال می شود. ولی فتق های اینگوینال در سنین میانسالی و پیری ، زمانی رخ می دهد که ماهیچه ها به دلیل افزایش سن ، فعالیت بدنی شدید یا سرفه و یا زور زدن مزمن مثلا به علت پروستات بزرگ ، در کنار عوامل زمینه ساز دیگر مثل ( کشیدن سیگار و یا سابقه جراحی شکم و …) ضعیف شده اند.

در مردان ، محل ضعف هرنی  معمولاً در کانال اینگوینال ایجاد می شود ، جایی که طناب اسپرماتیک (و بیضه) وارد کیسه بیضه می شود.ولی  در زنان ، کانال اینگوینال دارای رباطی است که به ثابت نگه داشتن رحم کمک می کند و گاهی اوقات فتق در جایی رخ می دهد که بافت همبند رحم به بافت اطراف استخوان پوبیس(استخوانی قدامی لگن) متصل می شود.

عوامل خطر در فتق:

عواملی که در ایجاد فتق اینگوینال نقش دارند عبارتند از:

۱-مرد بودن: مردان در مقایسه با زنان هشت برابر بیشتر دچار باد فتق می شوند.

۲-افزایش سن : با افزایش سن ماهیچه ها ضعیف می شوند.

۳- سفید پوستان

۴- سابقه خانوادگی

۵- سرفه مزمن

۶-مانند سیگار کشیدن.

۷-یبوست مزمن. یبوست باعث افزایش فشار شکم می شود.

۸-بارداری: بارداری می تواند ماهیچه های شکم را ضعیف کرده و باعث افزایش فشار داخل شکم شما شود.

۹- زایمان زودرس و وزن کم هنگام تولد : فتق اینگوینال در نوزادان  زودرس یا با وزن کم تولد ، شایع تر است.

۱۰-سابقه ترمیم فتق قبلی : حتی اگر فتق قبلی شما در دوران کودکی عمل شده   ، شما در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به فتق اینگوینال هستید.

عوارض هرنی اینگواینال در مردان:

عوارض فتق اینگوینال عبارتند از:

فشار بر بافتهای اطراف:

فتق های اینگوینال در صورت عدم ترمیم بزرگ می شوند. در مردان ، فتق های بزرگ می توانند به داخل کیسه بیضه گسترش یافته و باعث درد و تورم شوند.

فتق محتقن(گیرافتاده):

اگر محتویات فتق در نقطه ضعف دیواره شکم گیرافتاده باشد  ، محتویات می توانند روده را مسدود کرده و منجر به درد شدید ، تهوع ، استفراغ و اختلال در دفع مدفوع یا گاز شکم  شود.

گانگرن روده :

فتق محتقن  می تواند جریان خون بخشی از روده شما را قطع کند که می تواند منجر به مرگ بافت روده آسیب دیده شود و این حالت  تهدید کننده حیات بوده و نیاز به جراحی اورژانس دارد.

جلوگیری از هرنی

شما نمی توانید از نقص مادرزادی که شما را مستعد ابتلا به فتق اینگوینال می کند جلوگیری کنید. با این حال ، می توانید فشار بر عضلات و بافت های شکم خود را کاهش دهید. مثلا:

با کنترل وزن

برنامه ورزشی منظم

تغذیه مناسب ( بر غذاهای پر فیبر تأکید کنید. میوه ها ، سبزیجات و غلات کامل حاوی فیبر هستند که می تواند از یبوست و

افزایش  فشار شکم جلوگیری کند.)

اجسام سنگین را با دقت بلند کنید یا از بلند کردن آنها  اجتناب کنید.

اگر باید چیزی سنگین بلند کنید ، همیشه از زانو خم شوید ،  نه از کمر.

سیگار نکشید : سیگار کشیدن علاوه بر نقش آن در بسیاری از بیماری های جدی ، باعث سرفه مزمن می شود که می تواند منجر به و یا تشدید فتق اینگوینال شود.

تشخیص

معاینه فیزیکی معمولاً تنها چیزی است که برای تشخیص فتق اینگوینال لازم است. پزشک شما برآمدگی در ناحیه کشاله ران را بررسی می کند. از آنجا که ایستادن و سرفه می تواند فتق را برجسته تر کند ، به از شما خواسته می خواهم بایستید و سرفه کنید و  یا فشار شکم را زیاد کنید.

اگر تشخیص به آسانی مشخص نباشد ، برای شما از  تصویربرداری هایی مانند سونوگرافی شکم ، سی تی اسکن یا MRI استفاده می کنم.

درمان هرنی و فتق

اگر فتق شما کوچک است و شما را اذیت نمی کند ، درمان انتظاری و  مراقبت توصیه  می کنم. گاهی اوقات ، پوشیدن یک فتق بند  حمایتی ممکن است به تسکین علائم کمک کند ، اما توجه کنید که استفاده طولانی مدت از آن باعث چسبندگی و سختی در عمل جراحی می شو.

فتق های بزرگ یا دردناک معمولاً برای رفع ناراحتی و جلوگیری از عوارض جدی نیاز به جراحی دارند.

دو نوع کلی عمل فتق وجود دارد – ترمیم فتق باز و ترمیم فتق با حداقل تهاجم( لاپاراسکوپی).

ترمیم فتق به روش باز:

در این روش ، که با بی حسی موضعی قابل انجام است ، ما برش کوچکی در کشاله ران شما ایجاد کرده و بافت بیرون زده را به داخل شکم شما هل می دهیم. سپس ناحیه ضعیف شده را می دوزیم و اغلب آن را با مش سیلیکون  تقویت می کنیم

پس از جراحی ، شما در اسرع وقت حرکت می کنید و به صورت سرپایی عمل می شوید. و چند ساعت بعد عمل با پای خود ار بیمارستان خارج شده و منزل می روید و دو روز بعد عمل هم پانسمان باز و حمام می  کنید .

ترمیم فتق با حداقل تهاجم(لاپاراسکوپی)

در این روش که نیاز به بیهوشی عمومی دارد ، از طریق چندین برش کوچک در شکم شما عمل می کنید. و از ابزارهای لاپاراسکوپی یا روباتیک برای ترمیم فتق شما استفاده می کنم. از گاز برای باد کردن شکم استفاده می شود تا اندام های داخلی به راحتی دیده شوند.

یک لوله کوچک مجهز به دوربین کوچک (لاپاراسکوپ) از  یک برش وارد می شود. وبا هدایت دوربین ، ابزارهای کوچکی را از طریق سایر برش های کوچک برای ترمیم فتق با استفاده از مش مصنوعی وارد بدن می کنیم.

افرادی که ترمیم لاپاراسکوپی دارند، بعد از عمل ناراحتی و زخم کمتری داشته و سریعتر به فعالیتهای عادی بازگردند. نتایج بلند مدت جراحی های فتق باز و لاپاراسکوپی مشابه است. البته این عمل ( لاپاراسکوپی)برای افرادی که فتق آنها پس از جراحی فتق به روش باز عود کرده ، انتخاب خوبی می  باشد.

 

لیستی از سوالات پر تکرار بیماران از دکتر سید اسماعیلی:

• علت فتق من چیست؟
• علائم فتق یا هرنی چیست؟
• فتق را چگونه تشخیص بدم؟
• آیا باد فتق درمان دارویی دارد؟
• در صورت نیاز به جراحی باد فتق ، چقدر طول می کشد خوب بشم و سر کار برم؟
• باد فتق دارم آیا علتش بدنسازی می تونه باشه ؟ آیا بعد از عمل باد فتق نباید بدنسازی کنم؟
• برای جلوگیری از باد  فتق  چکار کنم؟

• یبوست ارتباطی با باد فتق دارد؟
• سیگار کشیدی در عود باد فتق تاثیر دارد؟

در صورت بروز تهوع ، استفراغ یا تب یا برآمدگی باد فتق و ایجاد  قرمزی  ،تغییر رنگ  بنفش یا تیره ، اورژانس مراجعه و یا هر چه سریعتر با پزشک خود مشورت کنید.