اشتراک : RIRS سنگ شکنی لیزری کلیه بدون جراحی
در RIRS (سنگ شکن لیزری کلیه ) از تکنیک لیزر و آندوسکوپی فیبر نوری استفاده می‌کنیم که یک آندوسکوپ است که از مجرای ادرار وارد شده و به کلیه می رسد تا سنگ‌ها را بدون ایجاد برش در کلیه خارج کند. این روش تحت بیهوشی عمومی، موضعی یا اسپاینال انجام می شود. برای انجام این پروسه نیاز به فوق تخصص اورولوژی با آموزش RIRS هست.سنگ کلیه جزو شایعترین بیماری های بشر است که طی دهه های اخیر به علت سبک زندگی نامناسب خیلی شایع تر هم شده است. درمان سنگ کلیه جزو چالش های رشته اورولوژی می باشد پس استفاده از تکنولوژی های جدید که کمترین آسیب را به بدن و کلیه وارد می کند ، بیشتر مطرح شده است. جدیدترین این روش ها ، آخرین تکنولوزی سنگ شکن ، RIRS می باشد. این روش بدون برش جراحی بوده و از طریق مجرا انجام می شود ، هیچ آسیبی به کلیه نمی رساند. روش سنگ شکن برخلاف روش های قدیمی با لیزر مخصوص بوده که توان ذوب کردن هر سنگی را دارد. کمترین میزان بستری در بیمارستان و ترک از کار را دارد. از نظر تکنولوژی ، به روزترین تکنولوزی دنیا بوده و ما در ایران ( در مراکز تحت پوشش ما) با استفاده از روش و تکنولوژی آمریکایی شرکت بوستون انجام می شود.
تعریف RIRS :
در روش RIRS (لیزر سنگ شکن کلیه از طریق مجرا) ، من و همکاران از لیزر به عنوان روش شکستن سنگ استفاده می کنیم. ابزار یورتروسکوپ فلکسیبل فیبر نوری نیز برای ورود به کلیه بدون آسیب کاربرد دارد. با یورتروسکوپ ( آندوسکوپ حالب ) از طریق خروجی ادرار ( مجرا ) وارد مثانه و سپس با کمک گایدوایر وارد حالب مورد نظر شده و به اهستگی وارد کلیه می شویم. و سپس سنگ داخل کلیه ، با لیزر مخصوص ذوب شده و از طریق یورتروسکوپ ساکشن و تخلیه می شود. این روش با بیحسی موضعی ( اسپاینال ) و یا بیهوشی عمومی انجام می شود . برای انجام RIRS نیاز به فوق تخصص جراح کلیه ( اندویورولوژیست ) با آموزش RIRS لازم هست.RIRS برای چه بیمارانی مناسب است
RIRS برای چه بیمارانی مناسب است : این روش سرپایی سنگ شکن لیزری کلیه ، عموما برای مواردی که می خواهیم آسیبی به کلیه وارد نشود ، و یا روش های دیگر سنگ شکن پر خطر و یا موفق نبوده استفاده می شود . از جمله موارد مورد استفاده از RIRS ؛ ۱- تلاش ناموفق برای سایر روش های سنگ شکن مثل سنگ شکن برون اندامی (ESWL) ۲-سنگ های بزرگ که با روش های دیگر قابل سنگ شکن نیست ۳- سنگ کلیه در کودکان ۴- بیمار اختلال انعقادی دارد و یا داروی ضد انعقاد ( پلاویکس ، آسپرین ، وارفارین و یا کلوپیداگرول ) مصرف می کند و امکان قطع آنها وجود ندارد. ۵-تنگی در حالب و یا کلیه وجود دارد و اگر بیمار ESWL شود ، سنگ دفع نخواهد شد. ۶- فرد چاق که امکان سایر روش ها با میزان ناموفقیت بالایی همراه است و عوارض سایر روش ها بسیار بالا است.چه بیمارانی مناسب RIRS نیستند؟
۱- سنگ در دوران حاملگی: امکان انجام RIRS در سه ماه دوم مقدور هست. ولی در کل در دوران حاملگی به علت عوارض زیاد این روش مناسب نیست. ۲- در سنگ های خیلی بزرگ ( بیشتر از ۳ تا ۴ سانتی متر توصیه نمی شود. ۳ در بیمارانی که به علت محدودیت حرکت مفصل هیپ ، امکان پزیشن مناسب نیست.چه اندازه ای از سنگ و در کجای کلیه بهتر است RIRS شود:
این روش برای سنگ های کلیه در هر نقطه از آن قابل اجام است که مزیت بزرگی برای RIRS می باشد. از سایز خیلی کوچک سنگ کلیه ۵ تا ۶ میلیمتر تا سایز خیلی بزرگ ( ۲ تا ۳ سانت ) با این روش به راحتی قابل انجام هست. پس این روش برای هر سنگی که در کلیه باشد مناسب و قابل انجام است.مقایسه RIRS با سایر روش های سنگ شکن کلیه:
۱- این روش نسبت به روش سنتی سنگ شکن برون اندامی : ESWL هم عوارض ( مثل خونریزی و عفونت و هماتوم کلیه و کنارگیری از کار ) کمتری دارد و هم احتمال موفقیت بالاتر هست . و همچنین فرد زودتر سر کار برمی گردد و نیاز به استراحت کمتری دارد. ۲- RIRS نسبت به PCNL : روش ایمن تر ، بدون خونریزی و بستری می باشد. نیاز به استراحت کمتر ، قابل انجام برای هر سایز و هر موقعیتی از سنگ می باشد . ۳ – با روش جراحی باز: که اصلا قابل مقایسه نیست و در حال حاضر روش باز برای هیچ بیماری انجام نمی شود.اقدامات تشخیصی قبل از انجام RIRS:
معمولا بیمار با درد و یا تب و لرز و یا با خونریزی ، و خیلی مواقع بدون علامت سونوگرافی می کند و سنگ کلیه تشخیص داده می شود . سپس اولین اقدام تشخیصی مطمعن برای اندازه گیری سنگ و پزیشن آن سی تی اسکن شکم و لگن هست.
اقدامات قبل از عمل:
ویزیت و معاینه اولیه:
ویزیت و معاینه قبل از عمل برای تعیین موقعیت سنگ ، وضعیت سلامت عمومی بیمار یک تا دو هفته قبل از انجام RIRS ، در مطب انجام می شود . سریع سی تی اسکن در مرکز انجام و برای تصمیم گیری ۱ تا دو ساعته اماده می شود. و تاریخ انجام پروسه تعیین و هماهنگی در همان جلسه ویزیت انجام می شود.بررسی قلب و بیهوشی قبل عمل:
در مطب اقدامات قبل از بستری شامل مشاوره قلب و اکوکاردیوگرافی و نوار قلب انجام و اماده می شود. در همان مراجعه اول همه این اقدامات طی ۱ تا ۲ ساعت در مطب انجام می شود.آزمایشات قبل از عمل و کشت ادرار :
قبل از عمل تمام آزمایشات چک آپ انجام و حتما کشت ادرار برای کنترل عفونت ادراری انجام می شود . نکته مهم این که حتما قبل از بستری کشت ادرار منفی شود چون اکثر سنگ های کلیه عفونی هستند ،از یک هفته قبل عمل ، انتی بیوتیک شروع می شود. برسی کم خونی ، عملکرد کلیه و کبد و تیرويید نیز قبل بستری انجام می شود تا هر مشکلی قبل بستری تشخیص و درمان شود.آیا قبل از RIRS نیاز به قطع داروی ضد انعقاد مثل آسپرین هست؟
قبل از بستری با متخصص قلب درمورد قطع دارو های ضد انعقاد مشورت می شود . مثل آسپرین ۷ وارفارین ، پلاویکس ، اسویکس ، کلوپیداگرول و ... اگه نیاز به قطع آن ها بود قطع می شود. و در این روش حتی نیاز به قطع این دارو ها نیست.توصیه های لازم که بیمار باید رعایت کند:
در مورد دارو های مصرفی خود را قبل از با ما در میان بگذارید . شب قبل عمل دوش گرفته و ناحیه آنه را شیو کنید . از ۶ تا ۸ ساعت قبل از عمل ناشتا باشید. نکته : قبل از بستری نیاز به تهیه وسیله ای نیست و تمام وسایل مصرفی تخصصی بوده و قبل از عمل در مرکز تهیه و آماده شده است. معمولا صبح عمل شما بستری و اماده اتاق عمل می شوید.تکنیک انجام RIRS :
ابتذا بیهوشی عمومی و یا بیحسی نخاعی برای بیمار انجام می شود سپس در پزیشن خاصی ، یورتروسکوپ فیبر نوری منعطف و استریل ، از طریق مجرا وارد مثانه و سپس حال می شویم. شیت دسترسی وارد حالب شده . سپس ابزار لیزر و بسکت و دوربین ز آن طریق وارد حالب شده و شروع به بخار کردن سنگ می کنیم . بعد از پاکسازی سنگ ، مجدد کلیه رویت و بعد از اطمینان از عدو وجود سنگ ، استنت حالب Dj تعبیه و به عمل خاتمه داده می شود . برای بیمار سوند فولی تعبیع ، مسکن کافی تزریق و به اتاق ری کاوری منتقل و نیم ساعت بعد بیمار به بخش منتقل می شود.اقدامات بعد از RIRS:
بیمار بعد از ورود به بخش و رضایت بخش بودن حال عمومی آنتی بیوتیک وریدی و مسکن تزریقی دریافت ، سوند فولی خارج و ترخیص می شود.
توصیه های مهم بعد از ترخیص:
۱- بیمار یک روز بعد از RIRS ، می تواند سر کار خود برگردد. ۲- داروهای تجویز شده را طبق دستور مصرف کند . ۳-در صورت وجود تب و لزر ، تهوع و استفراغ ، درد شدید غیر قابل تحمل ، و هر مشکل خاصی با مطب تماس بگیرید. ( شماره تماس تلفنی و پیامکی اختصاصی ۰۹۹۱۴۴۶۳۴۱۲). ۴- از سرپا ایستادن طولانی روز و فردای عمل خودداری کنید.( تا سردر ناشی از بی حسی را تجربه نکنید)هزینه عمل RIRS چقدر است؟
هزینه عمل سنگ شکن لیزری کلیه از طریق مجرای ادراری به عوامل مختلفی بستگی دارد که در زیر به آن اشاره می کنیم:- تخصص و دستمزد پزشک
- نوع بیمه
- نوع بیمارستان
- تجهیزات و امکانات مورد استفاده
- هزینه های جانبی آزمایش خون، سونوگرافی و …
- موقعیت و دسترسی به محل
- طول عمل و کامل پاک کردن سنگ
- میزان مصرف لیزر
ویزیت بعد RIRS :
هفته بعد از عمل مطب مراجعه و ویزیت بعد عمل انجام می شود . دارو های پیشگیری از سنگ کلیه در همان جلسه تنظیم و با توجه به سنگ کلیه شما توصیه های لازم داده خواهد شد. یک ماه بعد از RIRS ، استنت Dj شما به صورت سرپایی خارج می شود . دکتر سید ناصر سید اسماعیلی فوق تخصص اورولوژی ( اندویورولوژیست)
